ท่านผู้หญิง

การใช้คำนำหน้าสตรีในอดีตนั้นมีการระบุเกี่ยวพันกับบรรดาศักดิ์ของสามีที่ได้รับพระราชทานจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ถึงแม้ว่าในปัจจุบันรัฐบาลจะไม่มีนโยบายขอพระราชทานบรรดาศักดิ์ให้ข้าราชการแล้ว แต่คำนำหน้าสตรีผู้ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ก็ยังสมควรได้รับคำยกย่องอยู่ เนื่องจากประเทศไทยปกครองด้วยระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข และเพื่อเป็นการเทิดทูนองค์พระมหากษัตริย์ ดังนั้น จึงสมควรยกย่องสตรีผู้ได้รับเกียรติจากองค์พระมหากษัตริย์ด้วย โดยอนุโลมไม่ต้องยึดถือบรรดาศักดิ์ของสามีเป็นเกณฑ์[1]

สำหรับคำนำหน้าสตรีที่ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นปฐมจุลจอมเกล้าและทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษนั้น ถ้าเป็นสตรีที่สมรสแล้วให้ใช้คำว่า "ท่านผู้หญิง" ยกเว้น สตรีในราชสกุลตั้งแต่หม่อมเจ้าขึ้นไปให้ใช้คำนำพระนามตามเดิม ส่วนสตรีที่ยังมิได้สมรสให้ใช้คำนำหน้าว่า "คุณ"

เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้าเป็นเครื่องราชอิสริยาภรณ์ที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2416 เนื่องในวโรกาสฉลองกรุงรัตนโกสินทร์ครบ 90 ปี ให้ใช้แพรแถบสีชมพูอันเป็นสีของวันอังคาร ซึ่งเป็นวันพระราชสมภพ โดยเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้าฝ่ายใน ชั้นปฐมจุลจอมเกล้า มีจำนวน 20 สำรับ และทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ มีจำนวน 100 ดวง ดังนั้น จำนวนท่านผู้หญิงจึงมีจำนวนไม่เกิน 120 คน


[แก้] รายพระนามและรายนามท่านผู้หญิง

[แก้] ปัจจุบัน
ท่านผู้หญิงจีริกัญญา โชติกเสถียร (หม่อมราชวงศ์จีริกัญญา กิติยากร) (ผู้ช่วยราชเลขานุการในพระองค์สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ)
ท่านผู้หญิงฉัตรแก้ว นันทาภิวัฒน์ (หม่อมราชวงศ์ฉัตรแก้ว ดิศกุล) (นางสนองพระโอษฐ์)
หม่อมราชวงศ์ดัชรีรัช รัชนี (หม่อมราชวงศ์ดัชรีรัช วรวรรณ) (นางสนองพระโอษฐ์ และเป็นหม่อมใน หม่อมเจ้าภีศเดช รัชนี)
ท่านผู้หญิงทินะประภา อิศรเสนา(หม่อมราชวงศ์ทินะประภา -)
ท่านผู้หญิงนภกานต์ สุวรรณจินดา (หม่อมราชวงศ์นภกานต์ -)
ท่านผู้หญิงบุตรี วีระไวทยะ (หม่อมราชวงศ์บุตรี กฤดากร) (รองราชเลขาธิการ)
ท่านผู้หญิงบุษบา สธนพงศ์ (หม่อมราชวงศ์บุษบา กิติยากร) (พระขนิษฐาในสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ)
ท่านผู้หญิงรวิจิตร์ สุวรรณบุปผา (หม่อมราชวงศ์รวิจิตร์ วรวรรณ) (ผู้ช่วยราชเลขานุการในพระองค์สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ)
ท่านผู้หญิงรสลิน คัคณางค์
ท่านผู้หญิงวรรณพิมล วรวรรณ
ท่านผู้หญิงเหมือนจิต ภิรมย์ภักดี (หม่อมราชวงศ์เหมือนจิต ประวิตร) (ภริยานายวาปี ภิรมย์ภักดี)
ท่านผู้หญิงวิวรรณ เศรษฐบุตร (หม่อมราชวงศ์วิวรรณ วรวรรณ) (ธิดาในกรมหมื่นนราธิปพงศ์ประพันธ์)
ท่านผู้หญิงสุจิตคุณ สารสิน (หม่อมราชวงศ์สุจิตคุณ กิติยากร) (ภริยานายอาสา สารสิน ราชเลขาธิการ)
ท่านผู้หญิงนราวดี ชัยเฉนียน (หม่อมหลวงนราวดี ทวีวงศ์) (นางสนองพระโอษฐ์)
ท่านผู้หญิงเพ็ญศรี วัชโรทัย (หม่อมหลวงเพ็ญศรี ศรีธวัช) (นางสนองพระโอษฐ์ - ภริยานายแก้วขวัญ วัชโรทัย)
ท่านผู้หญิงสารภี มิ่งเมือง (หม่อมหลวงสารภี สนิทวงศ์)
หม่อมประพาส จักรพันธุ์ ณ อยุธยา
ท่านผู้หญิงกระจ่างศรี กีรติบุตร
ท่านผู้หญิงกรัณฑ์ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา (สุจริตกุล) (นางสนองพระโอษฐ์ - พระสหายในสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ)
ท่านผู้หญิงกุณฑี ไกรฤกษ์ (สุจริตกุล) (นางสนองพระโอษฐ์ - ภริยานายพูนเพิ่ม ไกรฤกษ์)
ท่านผู้หญิงเกนหลง สนิทวงศ์ ณ อยุธยา
ท่านผู้หญิงกอบกุล อุบลเดชประชารักษ์ (ผู้อำนวยการกองศิลปาชีพ)
ท่านผู้หญิงจงกล กิตติขจร (ภริยาจอมพลถนอม กิตติขจร)
ท่านผู้หญิงจรุงจิตต์ ทีขะระ (อุรัสยะนันท์) (รองราชเลขานุการในพระองค์สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ)
คุณจันทิมา พึ่งบารมี
คุณจับจิตต์ สุทัศน์ ณ อยุธยา
พันเอกหญิง ท่านผู้หญิงจิตรวดี จุลลานนท์
ท่านผู้หญิงเจริญ อดิเรกสาร (ภริยาพลเอก พลตำรวจเอกประมาณ อดิเรกสาร)
ท่านผู้หญิงโฉมศรี วินิจฉัยกุล
ท่านผู้หญิงชนัตถ์ ปิยะอุย (เจ้าของโรงแรมดุสิตธานี)
ท่านผู้หญิงชวนชื่น หุตะสิงห์
ท่านผู้หญิงเชื้อชื่น บุนนาค
ท่านผู้หญิงดุษฎีมาลา มาลากุล ณ อยุธยา (ภริยาหม่อมหลวงปิ่น มาลากุล)
ท่านผู้หญิงถวิกา สารสิน (สุจริตกุล) (นางสนองพระโอษฐ์ - ภริยาพลตำรวจเอกเภา สารสิน)
ท่านผู้หญิงถวิล ประกอบนิติสาร
ท่านผู้หญิงทัศนาวลัย ศรสงคราม (พระธิดาในสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์)
ท่านผู้หญิงทัศนีย์ บุณยคุปต์ (อดีตอาจารย์ใหญ่โรงเรียนจิตรลดา)
ท่านผู้หญิงทัศนียา สุวรรณรัฐ
ท่านผู้หญิงธิดา เศวตศิลา (ศรียาภัย) (ภริยาพลอากาศเอกสิทธิ เศวตศิลา องคมนตรี)
ท่านผู้หญิงนงเยาว์ มาลากุล (ภริยาหม่อมราชวงศ์ปุ้ม มาลากุล)
พันเอกหญิง คุณนิออน สนิทวงศ์ ณ อยุธยา
ท่านผู้หญิงบุญเรือน ชุณหะวัณ (โสพจน์) (ภริยาพลเอกชาติชาย ชุณหะวัณ)
ท่านผู้หญิงประเทือง คชภักดี
ท่านผู้หญิงประไพ ศิวะโกเศศ
ท่านผู้หญิงประสารสุวรรณ สุวรรณรัฐ (หม่อมราชวงศ์ประสารสุวรรณ สุวรรณรัฐ)
ท่านผู้หญิงปรียา เกษมสันต์ ณ อยุธยา
ท่านผู้หญิงพรรณวดี จุฑารัตนกุล (สุวรรณรัฐ) (นางสนองพระโอษฐ์ - พี่สาวนายพลากร สุวรรณรัฐ องคมนตรี)
คุณพรสม กุณฑลจินดา
ท่านผู้หญิงพึงจิตต์ ศุภมิตร
ท่านผู้หญิงพึงใจ สินธวานนท์ (ภริยาพลอากาศเอกกำธน สินธวานนท์ องคมนตรี)
ท่านผู้หญิงพูนทรัพย์ นพวงศ์ ณ อยุธยา (ไกรยง) (ภริยาหม่อมหลวงจิรายุ นพวงศ์ องคมนตรี)
ท่านผู้หญิงเพ็ชรา เตชะกัมพุช
ท่านผู้หญิงเพ็ญศรี ภู่ตระกูล
ท่านผู้หญิงภรณี มหานนท์ (รองราชเลขานุการในพระองค์ สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ)
ท่านผู้หญิงภรณี ล่ำซำ
ท่านผู้หญิงมณฑินี มงคลนาวิน (บุณยะประสพ) (นางสนองพระโอษฐ์ - ภริยานายอุกฤษ มงคลนาวิน)
ท่านผู้หญิงมนัสนิตย์ วณิกกุล (ศรีวิสารวาจา) (ราชเลขานุการในพระองค์ สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ)
คุณมัณฑนา ราชวัลลภานุสิษฐ์ (พี่สาว ท่านผู้หญิงวิยะดา กฤดากร ณ อยุธยา)
ท่านผู้หญิงโมฬี คอมันตร์
ท่านผู้หญิงยศวดี บูรณะสัมฤทธิ์ อัมพรไพศาล
ท่านผู้หญิงลดาวัลย์ สมันตรัฐ (นางสนองพระโอษฐ์)
ท่านผู้หญิงเลอศักดิ์ สมบัติศิริ (อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม) (เจ้าของโรงแรมสวิสโฮเต็ล ปาร์คนายเลิศ กรุงเทพฯ) (ภริยา นายพินิจ สมบัติศิริ อดีตอธิบดีกรมการศาสนา)
พันตำรวจเอก ท่านผู้หญิงวงศ์พรรณ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา (สุทธิพงศ์) (ภริยานายจุลนภ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา อดีตองคมนตรี)
ท่านผู้หญิงวราพร ปราโมช ณ อยุธยา (ภริยาหม่อมหลวงอัศนี ปราโมช องคมนตรี)
ท่านผู้หญิงวรามาส สุนทรภัค
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ คุณวรุณยุพา สนิทวงศ์ ณ อยุธยา (อดีตผู้ช่วยศาสตราจารย์ ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ - ที่ปรึกษาสมาคมประวัติศาสตร์ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี)
ท่านผู้หญิงวนิดา พูนศิริวงศ์
พันเอก ท่านผู้หญิงวัฒนา วัชโรทัย (ภรรยานายขวัญแก้ว วัชโรทัย เลขาธิการพระราชวัง)
ท่านผู้หญิงวิระยา ชวกุล
คุณวิลาวัณย์ วีรานุวัตติ์
คุณวิไล อมาตยกุล (พระพี่เลี้ยงในสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร)
ท่านผู้หญิงศรี ลิมปิชาติ (ม.ร.ว. ศรี โสณกุล...)
ศาสตราจารย์ แพทย์หญิง ท่านผู้หญิงศรีจิตรา บุนนาค ( แพทย์หลวง )
ท่านผู้หญิงศรีนาถ สุริยะ (พระอาจารย์ใน สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี)
ท่านผู้หญิงสง่า อิงคุลานนท์
ท่านผู้หญิงสมร ภูมิณรงค์ (ประธานมูลนิธิจุฬาราชมนตรี)
ท่านผู้หญิงสมรักษ์ หุตินทะ
ท่านผู้หญิงสอาด ศิรินาวิน
ท่านผู้หญิงสาวิตรี ศรีวิสารวาจา
ท่านผู้หญิงสิริ สารสิน (ภริยานายพจน์ สารสิน - อดีตนายกรัฐมนตรี)
ท่านผู้หญิงสุกรี บุณยอาคม
ท่านผู้หญิงสุธาวัลย์ เสถียรไทย (ลดาวัลย์) (พระนัดดาในสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ - ภริยานายสุรเกียรติ์ เสถียรไทย)
ท่านผู้หญิงสุนามัน ประนิช
ท่านผู้หญิงสุภรเพ็ญ หลวงเทพ (รองราชเลขานุการในพระองค์ สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ)
ท่านผู้หญิงสุมาลี จาติกวณิช (ยุกตะเสวี) (มารดา ดร.คุณหญิงกษมา วรวรรณ ณ อยุธยา)
ท่านผู้หญิงสุริยนันทา สุจริตกุล (ม.จ.สุริยนันทา สุริยง)
ท่านผู้หญิงสุวรรณี พัฒน์พงศ์พานิช
ท่านผู้หญิงแส อัตถากร
ท่านผู้หญิงสำอางวรรณ ล่ำซำ (หม่อมราชวงศ์สำอางวรรณ เทวกุล) (ภริยานายบัญชา ล่ำซำ, มารดานายบัณฑูร ล่ำซำ)
พลเอกหญิง ท่านผู้หญิงอภิรดี ยิ่งเจริญ(สนิทวงศ์ ณ อยุธยา) (พี่สาวนายจุลนภ สนิทวงศ์ ณ อยุธยาอดีตองคมนตรี)
ท่านผู้หญิงอรนุช อิศรางกูร ณ อยุธยา (นางสนองพระโอษฐ์ ภรรยานายจิรายุ อิศรางกูร ณ อยุธยา)
ท่านผู้หญิงอรสา ล่ำซำ (น้องสาวท่านผู้หญิงวิระยา ชวกุล)
ท่านผู้หญิงอรอวร อิศรางกูร ณ อยุธยา (ภริยานายจรูญพันธ์ อิศรางกูร ณ อยุธยา อดีตองคมนตรี มารดานายจิรายุ อิศรางกูร ณ อยุธยา)
ท่านผู้หญิงอารียา มาลากุล ณ อยุธยา (ภริยานายปีย์ มาลากุล ณ อยุธยา)
ท่านผู้หญิงอังกาบ บุณยัษฐิติ (อาจารย์ใหญ่โรงเรียนจิตรลดา)
ท่านผู้หญิงอินทิรา พลธร (ผู้ช่วยราชเลขานุการในพระองค์ สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ)
ท่านผู้หญิง ออมทรัพย์ สุจริตกุล

[แก้] ถึงแก่อนิจกรรม
ท่านผู้หญิง หม่อมราชวงศ์ รสลิน คัคณางค์
ท่านผู้หญิงนวลผ่อง เสนาณรงค์ (หม่อมหลวงนวลผ่อง สนิทวงศ์) (ธิดาท่านผู้หญิงแผ้ว สนิทวงศ์เสนี)
ท่านผู้หญิงพวงร้อย อภัยวงศ์ (หม่อมหลวงพวงร้อย สนิทวงศ์)
หม่อมอุบล ยุคล ณ อยุธยา
ท่านผู้หญิง ฉัตรสุดา วงศ์ทองศรี
ท่านผู้หญิงทวี มณีนุตร
ท่านผู้หญิงนพคุณ ทองใหญ่ ณ อยุธยา
ท่านผู้หญิงมณีรัตน์ บุนนาค นางสนองพระโอษฐ์ พระญาติคนสนิท ในสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ
ท่านผู้หญิง พรสม กุฑลจินดา
ท่านผู้หญิงพูนศุข พนมยงค์ (ภริยานายปรีดี พนมยงค์)
ท่านผู้หญิง แส อัตถากร
ท่านผู้หญิงอุศนา ปราโมช
ท่านผู้หญิงวิยะฎา กฤดากร
ท่านผู้หญิงทัดสมัย เศวตรเศรณี คุณข้าหลวงชั้นผู้ใหญ่ในสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ
ท่านผู้หญิงสุประภาดา เกษมสันต์ ณ อยุธยา ราชเลขานุการในสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ
ท่านผู้หญิงแผ้ว สนิทวงศ์เสนีย์
ท่านผู้หญิงสมโรจน์ สวัสดิกุล ณ อยุธยา
ท่านผู้หญิงสุวรี เทพาคำ
ท่านผู้หญิงสุกรี บุณยอาคม
ท่านผู้หญิงถวิล ประกอบนิติสาร
ท่านผู้หญิงประยงค์ สนิทวงศ์
ท่านผู้หญิงพงา ธรรมศักดิ์
ท่านผู้หญิงสิริ สารสิน
ท่านผู้หญิงโฉมศรี วินิจฉัยกุล
ท่านผู้หญิงอ้อมบุญ สิงหลกละ
ท่านผู้หญิงนิรมล สุริยสัตย์
หม่อมเจ้าทรงอัปสร รพีพัฒน์
ท้าวศรีสัจจา (ท่านผู้หญิงสังวาลย์ บุณยรัตพันธ์)
ท่านผู้หญิงยุภา อายุรกิจโกศล (ยุภา ภมรประวัติ)
ท่านผู้หญิงเนื่องสนิท สิทธิสุนทร
ท่านผู้หญิง ลำเจียก หงส์ลดาลมภ์
ท่านผู้หญิงจรวย สุรณรงค์
ท่านผู้หญิงเจือทอง อุรัสยะนันท์
ท่านผู้หญิงไสว จารุเสถียร (ภรรยาจอมพลประภาส จารุเสถียร)
ท่านผู้หญิงอรุณ กิติยากร (สนิทวงศ์) (ภริยาหม่อมราชวงศ์กัลยาณกิติ์ กิติยากร)
ท่านผู้หญิงโพยม เสนีณรงค์ฤทธิ์(ณ นคร) (ถึงเเก่อนิจกรรม 4 พ.ค. 2552) (ภริยาพลตรี พระยาเสนีณรงค์ฤทธิ์ (ม.ล.เล็ก สนิทวงศ์) -มารดาจุลนภ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา องคมนตรี และพล.อ.หญิงท่านผู้หญิงอภิรดี ยิ่งเจริญ คุณข้าหลวงผู้ใหญ่ประจำพระองค์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว)

[แก้] อ้างอิง
^ หนังสือเวียนที่กล่าวถึงการใช้คำนำนามสตรีที่ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ จาก สำนักเลขธิการคณะรัฐมนตรี
ราชกิจจานุเบกษา เล่มที่104 ตอนที่86 ฉบับพิเศษ หน้า5 วันที่5 พฤษภาคม 2530

[แก้] ดูเพิ่ม
รายพระนามและรายนามผู้ได้รับพระราชทานปฐมจุลจอมเกล้า
[ซ่อน]ด • พ • กเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า

ฝ่ายหน้า (บุรุษ) ปฐมจุลจอมเกล้าวิเศษ • ปฐมจุลจอมเกล้า (รายนาม) • ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ • ทุติยจุลจอมเกล้า • ตติยจุลจอมเกล้าวิเศษ • ตติยจุลจอมเกล้า • ตติยานุจุลจอมเกล้า

ฝ่ายใน (สตรี) ปฐมจุลจอมเกล้า (รายนาม) • ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ • ทุติยจุลจอมเกล้า • ตติยจุลจอมเกล้า • จตุตถจุลจอมเกล้า

ดูเพิ่ม เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย • ลำดับเกียรติ • ท่านผู้หญิง